Drugi wykład w ramach tegorocznej Wakacyjnej Akademii Kultury miał miejsce 21 lipca w wiślańskiej bibliotece. Gościem i jednocześnie prelegentem był prof. dr hab. Zbigniew Greń, pochodzący z Brennej dziekan Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, który przedstawił temat „Język polski i język czeski – tysiąc lat sąsiedztwa”.
O wspólnych korzeniach i dziedzictwie leksykalnym obu języków, traktował krótki wstęp slawistyczny. Następnie na przykładach poszczególnych słów Profesor tłumaczył co polszczyzna zapożyczyła z języka czeskiego w okresie od średniowiecza po wiek XVI, a co oddaliśmy sąsiadom w wieku XIX. Mało kto bowiem orientuje się, że język czeski, odradzając się po długim okresie upadku, wielu słów i terminów poszukiwał w pokrewnych językach słowiańskich, zwłaszcza w polszczyźnie. Czescy językoznawcy i przedstawiciele odrodzenia narodowego całymi garściami czerpali ze słownika polskiego leksykografa Samuela Bogumiła Linde, a kontakty naukowe i kulturalne pomiędzy obu krajami był niezwykle ożywione. Trzecia część wykładu objęła tematykę językową na pograniczu polsko-czesko-słowackim, czyli Śląsku Cieszyńskim. Profesor analizował staroczeskie archiwalia zawierające teksty zapisane polską gwarą cieszyńską i na wybranych przykładach pokazał, w jaki sposób język czeski funkcjonował w dokumentach cieszyńskiej kancelarii książęcej. Jako język urzędowy Korony Czeskiej dominował w tutejszej administracji, ale polski jako język miejscowej ludności przebija się przez te teksty dowodząc swej pierwotnej obecności na Śląsku Cieszyńskim.
Po wykładzie wywiązała się ożywiona dyskusja nad problemami języka na pograniczu. Padło szereg ciekawych pytań i odpowiedzi, a wśród uczestników rozlosowano książki przekazane przez Księgarnię Polon Wydziału Polonistyki UW. Kupony rabatowe na zakupy w tej księgarni internetowej można jeszcze otrzymać w bibliotece.
Dziękujemy prof. Zbigniewowi Greniowi za interesujący wykład a uczestnikom za przybycie i udział w dyskusji. Biblioteka zaprasza na kolejne spotkanie już 4 sierpnia. Prelegentem będzie prof. Daniel Kadłubiec z Zaolzia, który opowie o cieszyńskiej gwarze jako języku ocalenia narodowego.
Więcej zdjęć z wydarzenia: http://biblioteka.wisla.pl/?p=6604
Prof. dr hab. Zbigniew Greń - językoznawca, slawista, bohemista ur. w Brennej. Badacz języka czeskiego i słowackiego, ale także gwary cieszyńskiej oraz historii języka na Śląsku Cieszyńskim. Autor 5 książek autorskich i ponad 100 publikacji, redaktor i współredaktor prac naukowych i słowników. Zakresy działalności naukowej to: językoznawstwo slawistyczne, zwłaszcza bohemistyczne oraz śląskoznawstwo, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki pogranicza śląsko-czesko-słowackiego na Śląsku Cieszyńskim, zaś płaszczyzny opisu języka to: socjolingwistyka, leksykologia, dialektologia, semantyka i składnia w ujęciu porównawczym czesko-polskim i przy podejściu interdyscyplinarnym, w tym relacje między językiem i tożsamością. Doktorat obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim, habilitację w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, tytuł profesora otrzymał w 2009 roku. Był dyrektorem Instytutu Slawistyki PAN, prodziekanem a obecnie dziekanem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
